Stanisław Brzozowski’s "enormity of culturological work" as the beginning for the study of cultural transformation programs

Słowo "kulturoznawczy" po raz pierwszy w języku polskim zostało użyte przez kryty-ka Stanisława Baczyńskiego, który w szkicu Sumienie intelektu polskiego z1923roku zastosował określenia "praca kulturoznawcza" dla scharakteryzowania efektu oddziaływania tekstów Stanisława Brzozowskiego. Wskazana semantyka tego, co kulturoznawcze, poprzedzająca okilka dekad kształtowanie się kulturoznawstwa jako dyscypliny naukowej w latach siedemdziesiątych XX wie-ku, odnosiła się do związku między krytyką zastanych ujęć kultury a przemianami samowiedzy uczestników kultury, zachęcanych do przyjęcia wobec niej postawy czynnej, twórczej. Semantyka ta implikuje świadome ustosunkowanie się do wartości i norm określających pozycje różnych aktorów na scenie kultury; implikuje ujmowanie zjawisk kultury z punktu widzenia potencjalnej, projektowanej dopiero podmiotowej praktyki. W drugiej części tekstu stawiając pytanie oto, czym jest i czym może być "wiedza kulturoznawcza", autor proponuje własne, aktualizujące odczytanie koncepcji Brzozowskiego dotyczącej relacji między nową praxis kulturotwórczą adeterminantami zastanego układu kulturowego.The first use of the word "culturological" (kulturoznawczy) in Polish literature belongs to the critic Stanisław Baczyński, who in his 1923 sketch "Conscience of Polish Intellect" use the adjective in the characterization of Stanisław Brzozowski's writings. Therefore, the semantics of what is culturological, which preceded the post-war formation of the Polish academic discipline of Culturology in the 1960s, 1970s. Thecontemporary semantics ofwhat is culturological in the Polish language refers also to thesilent residuum ofknowledge about the "structural incompleteness ofculture," which calls for new cultural inventions andnew cultural practices. This semantics also implies amore conscious attitude towards values and norms defining thepositions ofdifferent actors on thecultural scene